روایت کیانوری از کودتای ۲۸ مرداد /مصدق گفت: «اگر شما [توده‌ای‌ها] به خیابان بیایید جنگ و برادرکشی خواهد شد»

سرویس تاریخ «انتخاب»: مجله امید ایران در شماره مورخ، ۲۴ اردیبهشت ۵۸، گفتگوی مفصلی با نورالدین کیانوری، دبیراول وقت حزب توده، انجام داد که بخشی از آن مربوط به روز کودتای ۲۸ مرداد است، کیانوری در این بخش درباره علل عدم حمایت حزب توده از مصدق در روز کودتا چنین گفته است:

[...] با وجود آن همه تلاش، پشتیبانی و صمیمیت ما، صبح روز ۲۷ مرداد یا ۲۸ مرداد روزنامه‌های جبهه ملی تیترشان این بود: «خطر شاه از بین رفت، حزب توده ایران را باید کوبید»، روزنامه باختر امروز خلیل ملکی هم نوشت که: «دشمن درجه یک ایران حزب توده است» فکر می‌کنید در چنین شرایطی، مسئولیت ۲۸ مرداد با ماست؟!

من صبح ۲۸ مرداد هم سه بار با مصدق صحبت کردم: بار اول و دوم مصدق گفت همه چیز در دست من است، این واقعه بسیار کم‌اهمیتی است واحدهای امنیتی آن‌ها را درهم خواهد شکست. این جمله خود مصدق است: «اگر شما به خیابان بیایید جنگ و برادرکشی خواهد شد. من هیچ مسئولیتی را نمی‌پذیرم.»

شما فکر می‌کنید ما با وجود این گفته اگر سر خود کاری می‌کردیم تمام حادثه گردن ما نمی‌افتاد و دکتر مصدق هم علیه ما نبود. ساعت ۱۱ همان روز به دکتر مصدق گفتم: «شما یک پیام از رادیو بفرستید و مردم را به مقاومت دعوت کنید»

[...] به هر حال با تمام قوا از مصدق خواستیم که فقط یک پیام بفرستد، نفرستاد. ساعت ۲ بعدازظهر همه چیز تمام شده بود و مصدق در آن وقت گفت: «همه به من خیانت کردند، دیگر از من کاری ساخته نیست...»